KOTA KINABALU, 11 Sept – Isu Perjanjian Malaysia 1963 (MA63) kembali hangat diperdebatkan apabila penulis dan penganalisis politik Sabah, Musli Oli, mengupas perbezaan antara semangat asal perjanjian itu dengan realiti politik hari ini yang lebih condong kepada “Malay Dominant”.

Brunei tarik diri, Lee Kuan Yew penggerak awal

Menurut Musli, salah satu sebab utama Brunei menarik diri daripada menyertai Malaysia adalah kerana sikap pemimpin Malaya yang enggan mengiktiraf kedudukan Sultan Brunei.

Beliau turut menekankan peranan penting Lee Kuan Yew, Perdana Menteri Singapura ketika itu, yang berjaya meyakinkan Donald Stephen, G.S. Sundang, dan Stephen Kalong Ningkan untuk menyokong pembentukan Malaysia. Namun, cita-cita Lee untuk membentuk sebuah “Greater Malaysia” akhirnya lebih berpihak kepada Malaya, yang menurut Musli membawa kepada konsep “Malay Dominance”.

Janji MA63 tidak ditunaikan sepenuhnya

Musli menegaskan sejak awal, Kuala Lumpur tidak benar-benar berhasrat melaksanakan perkara teras dalam MA63. Walaupun perjanjian itu ditandatangani di London pada 9 Julai 1963, statusnya sebagai perjanjian antarabangsa sering dipandang ringan.

“Borneo States yang dijanjikan autonomi oleh Britain dilayan seperti negeri-negeri lain dalam Persekutuan Tanah Melayu. Malaysia ibarat sebatang tebu, dipangkalnya manis, dihujungnya tawar,” tulisnya.

Politik perpecahan dan persepsi salah

Katanya, sehingga kini rakyat Borneo masih terpaksa menuntut hak mereka. Namun isu ini sering dijadikan alat politik divide and rule – dengan naratif seolah-olah kegagalan MA63 adalah kesalahan pemimpin tempatan Sabah dan Sarawak.

“Rakyat Sabah mula percaya kononnya MA63 tidak terlaksana kerana negeri ini diperintah parti politik tempatan, bukan kegagalan pusat,” ujarnya.

Realiti politik semasa

Musli turut menyentuh bahawa perdebatan mengenai MA63 tidak boleh dipisahkan daripada realiti politik semasa. Sama ada Sabah diperintah parti tempatan atau parti nasional, kuasa pelaksanaan MA63 tetap berada di bawah kerajaan Persekutuan.

Sebagai contoh, Sarawak walaupun pernah berada dalam Barisan Nasional, hanya menubuhkan Gabungan Parti Sarawak (GPS) selepas BN kalah pada PRU14 tahun 2018.

Kesimpulan

Analisis Musli Oli ini mencerminkan keresahan berterusan rakyat Sabah dan Sarawak terhadap isu MA63 – di mana janji autonomi penuh masih kabur. Selagi perkara pokok dalam perjanjian itu tidak dilaksanakan secara tuntas, tuntutan rakyat Borneo akan terus bergema.

Sumber: Facebook Musli Oli